IBTS-toktet: Slik gjekk det i Nordsjøen

– Årets tokt hadde eit ganske heftig program, seier havforskar Côme Denechaud.

Han var toktleiar på årets sommarutgåve av det internasjonale botntråltoktet (IBTS), som nyleg var ferdig. 

I løpet av tre veker til sjøs har toktdeltakarane på «G.O. Sars» teke prøver og målingar frå 60 plankton- og eggstasjonar og 53 botntrålhal. CTD-en som måler temperatur, salthaldigheit og djupne har vorte sendt over bord på 125 stasjonar.

Torskefisk, sjeldne syn og ei rusta tønne 

Toktet føregår to gongar kvart einaste år – ein gong i vinterhalvåret og ein i sommarhalvåret. 

– Fleire land samarbeider for å dekkje heile Nordsjøen under toktet, og dataa vert brukte direkte i forvaltinga av dei viktigaste artane i dette området, forklarar Denechaud

Noreg plar ha ansvar for den nordaustlege delen, men stasjonane våre strekker seg heilt til Shetland. I tillegg til dei vanlege snitta og IBTS-stasjonane, har toktdeltakarane testa og kalibrert ein ny trål.

I år vart det registrert til saman 200 forskjellige artar. Mest talrike var hyse, kviting og sei. 

– Vi fekk også nokre spennande funn, som ei kritisk truga storskate. Denne målte vi, før vi slapp ho ut att levande. I tillegg fekk vi opp ei rusta oljetønne som no husar hundrevis av egg frå havsnigle, fortel toktleiaren.

– Lenger nord og langs Norskerenna vart det framleis fangsta store tal sørlege artar som villsvinfisk (Capros aper) og blåkjeft (Helicolenus dactylopterus), som no er godt etablerte i Nordsjøen.

• Her kan du lese om første etappe i årets to IBTS-tokt.

Overvaker også forureining i havet

Forskarane har også teke prøver for å overvake forureininga i havområdet. 

To gjester frå Direktoratet for strålevern og atomtryggleik (DSA) var med på sommarens tokt.  DSA koordinerer Noreg si nasjonale overvaking av radioaktivitet i norske kyst- og havområde, der HI bidreg mellom anna med å ta prøver, opparbeide prøver og analysere radioaktive stoff. 

Samstundes driv HI også overvaking av organiske miljøgifter i norske havområdet. 

– Vi samla inn prøver frå 11 vasstasjonar, éin frå botnvatn og resten på overflata, som skal bidra inn i denne overvakinga og  åtte sedimentprøver. I tillegg samla vi prøver frå muskel og lever hos fisk for fleire av målartane fangsta på IBTS-stasjonar i visse område, seier Denechaud. 

Desse prøvene er no tekne i land, og skal verte analyserte for spor av miljøgifter, hydrokarboner, metall, radioaktivitet og biomarkørar. 

Resultata frå toktet kjem i ein eigen toktrapport.

Sjå fleire bilete frå toktet: 

1/5