Antibiotikaresistente bakteriar i havet

Bakgrunn

Forsking og overvaking har derfor hatt human- og veterinærmedisin som hovudfokus. For å komme i mål med nedkjemping av antibiotikaresistens, har det vore peika ut kunnskapshol knytt til miljø, inkludert det marine miljø, og miljøa sine rollar i utvikling og spreiing av resistens.

Bakteriar finst naturleg i alle miljø, og mange av eigenskapane som gjer dei motstandsdyktige mot antibiotika, førekjem òg naturleg. Menneskeleg påverknad vil likevel kunne auke førekomsten og fremme bakteriar med nye resistenseigenskapar. Mykje av dei antibakterielle stoffa som vert brukte av menneske eller til husdyr, vert skilde ut i aktiv form gjennom urin eller avføring.

Alt som fins på land, finn til slutt vegen til havet. Dette gjeld òg for antibiotika med stor økoskygge og antibiotikaresistente bakteriar som vert tilført havet via kloakkutslepp, tilsig frå land, eller frå avføring frå ville dyr og fuglar.

Skjel er ofte det første leddet som kan fange opp resistente bakteriar i havet. Skjela filtrerer vatnet for partiklar og vil kunne få i seg enkeltbakteriar eller større partiklar med bakteriar på. Skjel fungerer difor som ein biologisk samlestasjon og vil uttrykke den samla bakteriebelastinga på eit bestemt område, uavhengig av kva som er den opphavlege bakteriekjelda, og vil vere ein god indikator for antibiotikaresistens i marint miljø. Vidare er skjela lågt i næringskjeda, og bakteriane vil kunne overførast til andre marine artar som føder på desse skjela, eller direkte eksponering til menneske gjennom konsum av rå eller mildt varmebehandla skjel.

I tillegg har antibiotika og fleire andre kjemiske stoff som ender opp i havet, vist å ha fremma resistente eigenskaper og kunne påverke dei mange bakteriane som fins i havet. Naturleg førekommande bakteriar i havet vil då bli nøydde til å utvikle resistens mot desse stoffa og kan dermed bidra til auka førekomst av resistente eigenskapar blant bakteriar.

Havforskningsinstiuttet arbeider målretta med problematikk knytt til antibiotikaresistens ved å

• kartlegge førekomst av tilførte resistente bakteriar til havet og i sjømat i Noreg
• kartlegge førekomst av tilførte resistente bakteriar i importert sjømat
• kartlegge førekomst av resistente marine bakteriar i havet og i sjømat
• utforske ulike forureiningsfaktorar som påverkar utvikling av resistente bakteriar i havet
• bidra til auka merksemd rundt antibiotikaresistens hos folk flest

Økoskygge er eit utrykk på kor stor (breispektra) eller lita (smalspektra) gruppe bakteriar eit antibiotikum kan verke mot. Antibiotika som er breispektra, verkar mot ei rekke bakteriegrupper og har større økoskygge, då desse legemidla har større innverknad på miljøbakteriar enn stoff som er smalspektra. Antibiotika som har lang levetid, vil òg ha større økoskygge.